قطب جنوب، محلی برای بازیافت پسماندهای پایگاههای روس

خاطراتی از سفر اولین زن ایرانی به قطب جنوب

اولین زن ایرانی که در سال ۲۰۰۱ به قطب جنوب سفر کرده گلاره ارسطافر ایرانی ساکن هلند و شاغل در بخش بین الملل  و مسئول بخش جنوبگان و شمالگان ، وزارت کشاورزی، طبیعت و کیفیت غذایی هلند در شهر لاهه است. گلاره، متولد ۱۳۵۷ تهران است که بعد از ازدواج نام خانوادگی نادر را اختیار کرده‌است. تا ۱۰ سالگی در ایران بوده‌ و بعد از آن در کشورهای مختلف اروپایی و کانادا سکونت داشته‌است. سفری که به منطقه قطب جنوب داشته در ژانویه سال ۲۰۰۱ یعنی در نیمه تابستان  در نیمکره جنوب،  به یکی از جزایر در شمال غربی جنوبگان بوده است

او به پونتا آرناس جنوبی‌ترین شهر جهان یا بعبارتی به آخر دنیا سفر کرده و سفر جنوبگان خود را از آنجا آغاز کرده است.

وی از تجربه اش در سفر و علت سفر به قطب جنوب می گوید: کلاً یک ماه و یک هفته در ناحیه قطبی بودم. تحصیلات من در کانادا در رشته" مهندسی کشاورزی و در هلند در زمینه جغرافیای فیزیکی بود. سفر به منطقه" قطب جنوب هم به عنوان دوره کارآموزی برای همین رشته جغرافیای فیزیکی بوده است. در هلند یک حامی مالی پیدا کردم که من را برای کارآموزی وارد برنامه‌ای به اسم «مأموریت جنوبگان» کرد. منظور از جنوبگان هم کل ناحیه قطب جنوب است.

                          

گلاره می گوید: از پونتا آرناس جنوبی‌ترین شهر جهان که در شیلی واقع است و اهالی آمریکای جنوبی به آن "آخرین نقطه دنیا" می‌گویند. با هواپیما به جزیره بلینگ‌هاوزن در ناحیه قطبی رسیده و در یک پایگاه علمی روسی مستقر شدیم. گروه ما از ۴ مرد و ۲ زن تشکیل شده ‌بود که به ‌جز من همگی اروپایی بودند. جالب اینکه رئیس پروژه ما هم از تکاورهای قدیمی انگلیسی سازمان جاسوسی ساس بود. مأموریت گروه ما بررسی راههای فشرده‌سازی و حمل و نقل زباله‌ها و پسمانده‌های پایگاه روس‌ها برای بازیافت بود. کلاً تلاش شد برای حل مسئله و معضل انباشته‌ شدن زباله در قطب جنوب که مخالف عهدنامه جنوبگان است راهکاری اندیشیده شود.  

ارسطافر گفت: انجام تحقیقات اولیه جغرافیایی و هواشناسی برای نصب ژنراتورهای بادی در منطقه و صحبت کردن با مقامات شیلی برای انتقال و بازیافت زباله ها در شیلی از وظایف اصلی من در این سفر بود.

ازجمله خطراتی که در طی سفر جنوبگان گروه اعزامی را تهدید کرد، طوفان قطبی بود که باعث کور شدن رادارهای هواپیما گردید و  دستگاه را با  مشکل اساسی مواجه کرد. از مشاهده عینی سفر تحقیقاتی جنوبگان پدیده گرم شدن زمین است. در منطقه‌ای که پایگاه روس‌ها پیش از این در تابستان‌ها هم پوشیده از برف بود، در زمان سفر  برف کمی را دربرگرفته بود. عهدنامه جنوبگان از توریستی شدن و مسکونی شدن قطب جنوب جلوگیری کرده وگرنه فعالیت‌های انسانی و ساختمان‌سازی مطمئناً،  باعث آب شدن بیشتر یخ‌ها می‌گردد. ولی اثر گرم شدن کلی جو زمین به‌ خوبی در سواحل قطب قابل مشاهده است و آب شدن کوه‌های یخی باعث بالا آمدن آب اقیانوس‌ها می‌شود که باعث مشکل برای بندرهای جهان از جمله بعضی از بندرهای جنوبی ایران خواهد شد.

گلاره ارسطا فر بعد از برگشتن از سفر به ‌مدت سه‌سال به عنوان «سفیر قطب جنوب» از طرف سازمان ملل در کشورهای مختلف از جمله ایران سخنرانی نموده  که موضوع سخنرانی‌هایش آگاهی پیدا کردن از اهمیت حفط قطب جنوب برای همه ساکنان کره زمین است.

شایان ذکر است در راستای سفر به قسمتهای مختلف جنوبگان، مهندس محمد رضا شکری کارشناس بیولوژی دریای مرکز ملی اقیانوس شناسی و مهندس حمید جدیری خداشناس و مهندس بابک امین تفرشی از جمله پیشگامان ایرانی سفر به قطب جنوب بوده اند.